Almanya Frankfurt seyahatım sırasında, billboard reklamlarında bazı insan mumyalarının sergilendiği Köerperwelten adlı sergi ilgimi çekmiş ve işlerimi bitirdiğim ilk gün o müzenin yolunu tutmuştum.
Köerperwelt ya da ingilizce adıyla Body worlds, türkçe tercümesiyle Beden dünyaları, diyebilirim ki hayatımda gördüğüm en ilginç sergi oldu. Dünyanın birçok köşesinde müzelere gitmiş olmama rağmen halen etkisini üzerimden atamadığım bu sergiyi siz seyahatseverlerle paylaşmak istedim.
1977 yılında, Gunther von Hagens adında bir bilimadamı, anatomi konusunda çığır sayılacak bir teknik geliştirir. Daha önceleri özel kimyasal sıcılar içerisinde saklanan insan bedeni ve uzuvlarını, yeni tekniği sayesinde olduğu şekilde kurutmayı başarır. Normalde mumyalama tekniğinde insan vücudundan iç organlar çıkartılır ve beden kurumaya bırakılır. Oysa Gunther von Hagens, bulduğu teknikle, insan bedenini bir çeşit reçineyle dondurarark, bütün organları olduğu şekilde korumayı başarır.
Kullanılan bu teknikte, insan vücudu olduğu gibi muhafaza edilebilmekte, iç organlar bile olduğu gibi görünebilmektedir. Vücudu değişik şekillerde keserek, anatomik yapı en ince detaylarına kadar gösterilebilmektedir. İşin en güzel tarafı, bu teknikte hiç bir şekilde kötü koku olmamaktadır. Ziyaret ettiğim bu sergide 20 cm kadar yakınına uzandığım bedenlerde hiç koku olmaması çok ilginç gelmişti.
Gunther von Hagens, 1977 yılında Mannheim kentinde açtığı sergiyi 13.5 milyon insan ziyaret etmiş ve o günden sonra dünyanın değişik noktalarında bu sergiler sunulmuştur.
Doğal olarak birçok kesimin olumsuz yaklaşımı nedeniyle bir dönem hapis cezası bile alan bilimadamı, Alman hükümetinin araya girmesi sayesinde beraat etmiştir. Bilim dünyasını ikiye bölen Hagens, yaptığı açıklamalarda, sergilediği bedenlerle GERÇEĞİN İZİNİ bizlere göstermek istediğini belirtmektedir. Nitekim serginin el kitapcığının ilk sayfasında HAKİKATIN İZİNDE yazısı bulunmaktadır.
Sergide, değişik şekillerde kesilmiş, şekillendirilmiş, derisi yüzülmüş, sadece sinir sistemi görünen bedenler mevcut. Hayatında kadavra görmemiş ve çok duygusal olan ben bile bu müzede kendime hakim olmayı başardım, çünkü orada sanki karşınızdaki bir kadavra değil de, insan vücudunun mükemmelliğini sergileyen bir sergi gibi. Hayatımda bir kas sisteminin nasıl bu kadar mükemmel olduğunu anlayamazdım, kalp kapakcığı nedir sadece okur geçerdim, sigara içen birinin akciğeri nasıldır bilmezdim, içki içen birinin karaciğeri nasıl 3 katına çıkar , nereden görebilecektim? Anne rahmindeki bebeğin henüz ilk haftadan 9uncu aya kadar gelişimini, rahimle beraber gerçek cenin örnekleriyle görmem nasıl mümkündü? İnsan sinir sistemi mesela nasıldır? Sadece çizimlerde gördüğüm sinir sistemimizi, karşımda sadece sinirleri görünen bir bedende görmenin şokunu yaşamam bu sergiye saygımı azaltmış değil.
Bazı bedenleri yukardan aşağıya 8 parçaya bölmüş Gunther von Hagens.. Düşünsenize, dilim dilim bir beden.. ve iç organların şekli olduğu gibi görünebiliyor. Neredeyse her organın bir örneği konulmuş sergiye sonra. En can alıcı örnek ise, derisi özel bir teknikle soyulmuş bir bedenin deriyi elinde tutma sahnesi. Deri deyip geçeriz… bu sergide bedenimizin her noktasının mükemmelliğini görüyor insan….ve YARATICININ , İNSAN BEDENİNİ YARATIRKENKİ MÜKEMMELLİĞİNİ….
BODY WORLDS, eminim bizim ülkeye biraz zor gelir, daha gelmeden taşlarız adamı, sergiyi yakar yıkarız. Adamcağızın senelerdir anlatmaya çalıştığı noktayı görmek istemeyiz eminim ki… Burada amaç beden teşhir etmek değil, anatomik olarak insan bedenini en iyi şekilde sunabilmek. Bu bedenler anatomi biliminde şaheser olarak tanımlanıyor çünkü bir kadavrayı senelerce öğrencilere sunabiliyorsunuz. Binlerce kadavrayı kesip biçmeye ses çıkarmayan zihniyetin bu çok masumane sergiyi neden kabullenemediğini anlayabilmiş değilim.
Bir diğer nokta da, bu sergide kullanılan bedenlerin hepsi kendi isteğiyle bu sergide kullanılmayı yaşarken kabul etmiş insanlar olması. Kanunsuz da hiçbir şey yok ortada.
Son söz olarak, bu sergiyi dünyanın neresinde olursa ve imkanınız da varsa kaçırmayın derim. Ben halen etkisinden kurtulabilmiş değilim ve bir daha imkanım olduğunda gene gideceğimi çok iyi biliyorum.
İlgilenenler için web sitesi:
http://www.bodyworlds.com
5.03.2004